Soorten uitgelicht: De onzichtbare bouwers van riffen: zandkokerwormen

28-10-2025 105 keer bekeken

Zandkokerwormen zijn kleine zeedieren die een grote invloed hebben op het onderwaterleven. Ze bouwen riffen die een belangrijke rol spelen in het ecosysteem van de Noordzee.

Daarom worden ze gezien als een typische soort van het Natura 2000-habitattype ‘Riffen van de open zee’ (H1170).

Wat zijn zandkokerwormen?

Zandkokerwormen (Sabellaria sp.) maken een huisje van zand en kleine deeltjes. Dat doen ze door een soort lijm uit hun lichaam te gebruiken waarmee ze de zandkorrels aan elkaar plakken. Zo ontstaat een stevige koker waar de worm veilig in kan wonen. Deze kokers beschermen de worm tegen roofdieren en sterke stromingen.

Hoe bouwen ze riffen?

Wanneer veel zandkokerwormen bij elkaar leven, groeien hun kokers aan elkaar vast. Zo ontstaat een rif: een stevige structuur die soms tientallen tot honderden meters groot kan worden. Deze riffen:

  • beschermen de zeebodem tegen stroming en golfslag,
  • voorkomen erosie,
  • bieden schuilplaatsen voor jonge vissen, krabben en garnalen.

Zandkokerwormen zijn dus echte bouwers van het onderwaterlandschap.

Verschil met andere rifbouwers

In tegenstelling tot oesters of mosselen hebben zandkokerwormen juist troebel water nodig, met veel zand in beweging en een gematigde stroming. Ze komen daardoor op plekken voor waar andere rifvormende soorten vaak niet kunnen leven.

Bedreigingen en bescherming

Zandkokerwormen kunnen zich alleen vestigen als de zeebodem rustig blijft. Bodemberoering, bijvoorbeeld door visserij of andere activiteiten, maakt het moeilijk voor de wormen om riffen te vormen. Hoewel ze geen aparte beschermde doelsoort zijn in Natura 2000, moet Nederland deze dieren en hun leefgebied toch beschermen. Ze zijn namelijk van groot belang voor de biodiversiteit en de gezondheid van de Noordzee.

Cookie-instellingen